Sıcak Daldırma Galvaniz için İdeal Çelik ve Döküm Malzemeleri

Sıcak Daldırma Galvaniz İçin Mükemmel Sonuçlar: Doğru Çelik ve Döküm Malzemesi Nasıl Seçilir?

Sıcak daldırma galvaniz (SDG), çeliği korozyona karşı korumanın en etkili ve uzun ömürlü yöntemlerinden biridir. Ancak bu işlem, basit bir boya uygulaması değildir. Galvanizleme, çelik yüzeyinde erimiş çinko ile demirin reaksiyona girerek metalurjik bir alaşım tabakası oluşturduğu karmaşık bir prosestir. Bu reaksiyonun başarısı, kaplanacak malzemenin kimyasal bileşimi ve yüzey kalitesi ile doğrudan ilişkilidir.

Burada paylaşılan kriterler, sıcak daldırma galvanizde en iyi sonucu arayanlar için hazırlanmış bir rehberdir. Neredeyse her çelik veya döküm malzemesi galvanizlenebilir; ancak kimyasal bileşim ve yüzey kalitesi, kaplamanın görünümünden dayanıklılığına kadar pek çok detayı belirler. Yani bu bir ‘olmazsa olmaz’ değil, en iyiyi arayanlar için yol haritasıdır

Kaplamanın Kaderini Belirleyen Kimya: Silisyum ve Fosfor

Galvaniz kaplamasının kalınlığı, yapısı ve görünümü üzerinde en kritik etkiye sahip iki element Silisyum (Si) ve Fosfor (P)’dur. Bu elementler, çinko–demir reaksiyon hızını belirleyen “reaktivite katalizörleri” gibi çalışır.

• İdeal Aralıklar (EN ISO 14713-2 tavsiyelerine göre):

  • Si < %0,03 veya %0,15 – %0,22 aralığında

  • P < %0,04

• Sandelin Bölgesi (%0,04 – %0,12 Si aralığı) ve yüksek fosfor seviyeleri, reaksiyonun kontrolsüz hızlanmasına neden olur.

• Sonuç olarak kaplama aşırı kalınlaşır, mat gri bir renk alır ve mekanik darbelere karşı daha kırılgan olur.

⚠ Kalın kaplama her zaman daha iyi koruma anlamına gelmez; özellikle darbe ve bükme yüklerinde çatlama riski artar.

Galvaniz İçin En Uygun Çelikler

Bu çelikler, galvaniz banyosunda öngörülebilir ve kontrollü bir reaksiyon gösterir. Sonuç, parlak ve homojen bir kaplamadır.

Kimyasal Özellikler (tipik olarak):

• C ≤ %0,25*

• Si: < %0,04 veya %0,15–%0,22

• P ≤ %0,04

• Mn ≤ %1,3
  

📌 *Not – Karbon ve Hidrojen Gevrekliği: Karbon seviyesi SDG reaksiyonunu doğrudan etkilemez. Ancak yüksek karbonlu ve yüksek mukavemetli çelikler, asit temizleme aşamasında hidrojen üretme eğilimindedir. Hidrojen, çelik içine difüze olarak hidrojen gevrekliğine yol açabilir. Bu durum, mikroskobik çatlakların oluşmasına ve tekrarlayan yüklerde metal yorgunluğunun hızlanmasına neden olabilir. Düşük mukavemetli çeliklerde risk düşüktür.

Özel Dikkat Gerektiren Malzemeler:

Tüm Döküm Malzemeler (GG, GGG, Pik, Sfero)

• Dökme demirler yüksek Si ve P içerikleri nedeniyle reaktif davranır ve kalın, mat gri, pürüzlü kaplama oluşturur.

• Bu kaplama estetik olarak farklı olsa da korozyon koruması genellikle iyidir.
  

Kritik Nokta – Yüzey Temizliği:

• Döküm yüzeylerindeki kalıp kumu artıkları, grafit ve yüzey pürüzleri asitle tam olarak temizlenmez.

• Bu bölgelerde çinko yapışmaz ve kaplanmamış alanlar kalabilir.

• Çözüm: SDG öncesi tam yüzey kumlama ile metalik parlaklıkta temiz yüzey elde edilmelidir.
  

SDG İçin Uygun Olmayan Malzemeler:

• Paslanmaz Çelikler (304, 316 vb.)

  • Standart SDG prosesi ile kaplama tutmaz, çünkü yüzeydeki krom oksit tabakası reaksiyonu engeller.

  • Özel yüzey aktivasyonu ve pürüzlendirme işlemleri ile galvanizlenebilir, ancak bu nadiren uygulanır.

• Demir İçermeyen Metaller (Alüminyum, Bakır, Pirinç vb.)

  • SDG reaksiyonu çinkonun demir ile bağ kurmasına dayanır. Bu metallerde demir bulunmadığı için standart galvaniz banyosunda kaplama oluşmaz.

Sıcak daldırma galvanizleme, uygun malzeme seçildiğinde ve yüzey hazırlığı doğru yapıldığında onlarca yıl sürecek korozyon koruması sağlar.

Görsel-1: Malzeme tek seferde dalış yapıldı ancak farklı kalınlıklarda farklı görünümlerde bir sonuç elde edildi